2015年6月25日木曜日

母なるふるさと(24)



Zordun sabirning tarix romani «ana yurt». 

 
70ページ冒頭)
 -- shéng dubendin yaponmu qorqqudek.
 「日本も盛督弁(とくべん)を怖がるぐらいだ。
körmidingmu, bizning iligha yapon kelmidi.
気づかなかったのか、おれたちのイリに日本は来れなかっただろ。」
 -- ni-ni bayliringni xa’in qilip zindangha tashlighan shéng duben ala baytilingdin qorqattimu?
 「非常に多くの金持ちたちを裏切り者だと言って監獄に放り込んだ盛督弁はアラ・バイタルを怖がっていたか?」
 -- nezerxan ghojam kelsidi!
 「ネゼルハン・ゴジャ〔http://uyghur.cocolog-nifty.com/blog/2015/09/post-8d89.html参照〕が現れたなら!
 -- hékimbeg ghojammu tétiydu, muxterbay achiqalamdikintang?
 「ヘキムベグ・ゴジャも同じだ、ムフテルバイが連れて来ることができただろうか?」
 -- achiqmay! – dédi mira «qazi» hawada qollirini pulanglitip, -- shahliq bégim ghojamning yanchilirini bashquralmay qalsila muxterbayning dadisi rehmiti osman hajimgha yalwuratti.
 「連れて来るさ!〔反語〕」とミラ「法官」が空で両手を振って言った「シャフリック・ベグはゴジャの農奴を管理できなかったときはムフテルバイの父の故(こ)オスマン・ハジに頼んでいた。
murap hajim, osman hajimlarning dadiliri xalzatxan ghojamlar bilen dost iken,
ムラップ・ハジ、オスマン・ハジの父親たちはハルザット・ゴジャたちと友達だったそうだ、
yetmish-seksen yil ilgiri seksen üch yüz bégilik yerning déhqanliri qozghilip abdurusulbegning péshini tutup xanning sépiligha hujum qilghandimu, bizning hajimlarning dadiliri kala dégenni dokurtup apirip soyup, un dégenni töge-tögilep toshup ghazatchilarni baqqaniken, sadir qangruqnimu nechche qétim körüptiken.
7~80年前に百戸長83人の土地の農民たちが立ち上がってアブドゥルシュル・ベグに率(ひき)いられてハン〔王〕の城壁を襲撃したときも、おれたちのハジたちの父親たちは牛に拍車をかけて連れて行って殺して、小麦粉をラクダに積んで運んで聖戦士たちを世話したそうだ、鼻声のサディル〔sadir palwan (1798 - 1871) グルジャのタランチの英雄〕も何回か見たそうだ。


elaxan sultan mushu qishlaqtam, mazarlargha kelgendimu bizning hajilirimizni yoqlighaniken!
エラハン・スルタン〔1864年のイリ農民反乱のリーダー〕がこのキシラクタム(に行って)、墓地にお参りしたときもおれたちのハジたちを訪(たず)ねたそうだ!…
 «qazi» déhqanlar chüshenmeydighan til bilen sözligen bu sözlirini téximu tesleshtürüsh üchün:
 「法官」はこの話を非常に難しくするために農民たちが分からない言葉で話した:
 -- molla shewket axunumdin «pejmurde bolghan qur’anni qandaq qilish lazim?» dep sorighan toqilek shangyo bilen bizning osman hajimken.
 「モッラー・シェウケット・アフンに『傷んだクルアーンをどうすべきか?』と聞いたのはトキレク郷約とおれたちのオスマン・ハジだった。
molla shewket axunum: «undaq qur’anni taghargha sélip deryagha tashliwetkülük» dégende, «mana emise özliri pejmurde bolghan qur’an» dep axunumni ili deryasigha tashlighanda, tagharning bir béshini tutqanmu osman hajim öziken -- dégendek tarixiy weqelerni qoshup qoydi.
モッラー・シェウケット・アフンが『そんなクルアーンは袋に入れて川に捨ててしまいたいものだ』と言ったら『それならあなた様も傷んだクルアーンのようなものだ』と言ってアフンをイリ川に投げたとき、袋の一端を持ったのもオスマン・ハジ自身だった。」
 -- way keldi! – dep warqiridi meschit ögzisige chiqiwalghan keyme taz, topa chiray korek juwiliq bireylen, -- atliqlar kéliwatidu, ene, eski tamdin chiqti!
 「おい来たぞ!」と礼拝所の屋根に登っていた頭全体が白癬(はくせん)で、汚れた顔の、ひび割(わ)れたジュワ〔裏毛側の上着〕を着た人が叫んだ「馬に乗ったやつらが来ている、ほら、古い壁から現れた!」
 déhqanlar opur-topur bolushti.
 農民たちは慌てふためいた。
oynaqlap turidighan toruq at min’gen abdumer mingbégi bilen kök at min’gen süri yaman biri, ulargha egiship chaparmen, yüz béshi, ellikbéshilar, bashlirigha töpe, shepke kiyishken atliqlar mehellige kirip kélishti.
速歩で歩き続ける栗毛馬に乗ったアブドゥメル千戸長と青毛馬に乗った怖い人が一人、彼らに率いられて伝令、百戸長、五十戸長たち、頭に丸帽子、つば付き帽子をかぶった馬に乗った人々がマハッラに入って来た。
 köpchilik orunliridin turushup meschit témigha yölinip, qollirini qowushturup turushti.
 みんなが席から立ち上がって礼拝所の壁にもたれて、両手を組んでいた。
atliqlar toxtashti.
馬に乗った人々は止まった。
qara saqal, qush burun, töpisini chökürüp kiyiwalghan mingbégi qamcha destisi bilen égerge tayinip turup:
黒いあごひげ、わし鼻、丸帽子を深くかぶった千戸長は鞭(むち)の柄(え)と鞍(くら)で体を支えて:
 -- niyaz bégim tünügünki ishtin nahayiti xapa boldi! -- dédi yénidiki söser tumaq, kök perije kiyip boynigha kök sergazdin «sharpa» oriwalghan, sarghuch saqal, qangsharliq, közliri sürlük, boyi égiz, qatangghur ademni körsitip, -- muxter öyide barmu?
 「ニヤズ・ベグは昨日のことに非常に腹を立てた!」と傍らのテンの毛皮帽子、青いペルジェ〔長い上着〕を着て、首に青いセルゲズ〔捺染布(なせんふ)〕の「スカーフ」を巻いた、薄黄色のあごひげ、高い鼻、両目が陰険で、背は高く、痩せた人を指差して言った「ムフテルは家にいるか?」
 -- yoq, sheherge ketti!
 「いいえ、町に行きました!」
 -- xep! – dédi héliqi sürlük adem achchiq bilen, -- anglap qoyush xalayiq, kimdekim gedenkeshlik qilip bizge yanidiken, uni baghlaymiz, asimiz, solaymiz, urimiz!
 「ふん!」とその陰険な人は怒って言った「みんな聞け、だれであろうと意地を張っておれたちに逆らったら、そいつを縛りあげる、吊るす、閉じ込める、殴る!」
 ular güpürliship jenubqa yürüp kétishti.
 彼らは蹄の音を立てて南の方に行ってしまった。
 bir quzghun meschit aldidiki qéri qariyaghachning shéxigha qonup qaqildidi.
 一羽のワタリガラスが礼拝所の前の高いニレの木の枝に止まって鳴いた。
uning üni bayiqi ademning awazini eslitetti.
その声は今の人の声を思わせた。
 -- ala baytal dégen shu! – dedi mira «qazi» démi ichige chüshüp ketken ademlerge bayiqi «sürlük» ademni tonushturup, -- bilidighini shu: baghlaymiz, asimiz, solaymiz, urimizla!
 「アラ・バイタルというのはあいつが!」とミラ「法官」が意気消沈(いきしょうちん)してしまった人々に、たった今の「陰険な」人を紹介して言った「あいつが知っているのは縛りあげる、吊るす、閉じ込める、殴るだけだ!」
 -- muxterbay bolghan bolsa qandaq qilaridikin?
 「ムフテルバイがいたら、どうしていただろう?qil-ar(推量)-(i)-di-kin(強調疑問)
 -- baghlaydu-de, qara, muxterbay démestin «muxter» déginini uning.
 「縛るさ、ほら、彼をムフテルバイと呼ばないで「ムフテル」と呼んだだろ。
 -- muxterbay uningdin qorqmaydu jumu! bolghan bolsa «way qashqaliq!» deytti-de!
 「ムフテルバイは彼を恐れないよきっと!いたら『おい、カシカリック!』って言っていたさ!」
 -- déyelemda?
 「言えるかな?」
 -- démeychu!
 「言うだろ!」-meychu=修辞的否定=反語
 bu mehellining xojayini, béyi, himayichisi muxterbay ularning neziride hemmidin bilimlik, hemmidin chong, hemmidin küchlük idi.
 このマハッラの主人、金持ち、庇護者であるムフテルバイは彼らの目には最も博識で、最も大物で、最も力強かった。
 -- ziyekni néme qiliwettikin?
 「ズィエクをどうしてしまったんだろう?」
 -- baghlap ambargha solap qoyuptek!
 「縛って倉庫に閉じ込めてしまったらしい!」
 -- kéchilep sheherge ekétiptek!
 「夜を徹して町に連れ去ったらしい!」
 -- way bichare!
 「ああ、かわいそうに!」
 -- «halwini hékim yeydu, tayaqni yétim (yeydu)» dégen shu.
 「『ハルワは権勢のある人が食べ、げんこつは孤児が食らう』(注)ということだ、これは。」
 -- denni eysa hajilar tökmisunu, solaqqa ziyek chüshsun!
 「年貢をエイサ・ハジたちが納めなかったら、監獄にズィエクが入ってしまった!」
 bu chaghda muxterbay qarigir at üstide xiyal bilen kelmekte idi.
 この時ムフテルバイはカリギル馬の上で考え込みながら向かっていた。
 u tünügün kechqurun sheherge yétip kirdi.
 彼は昨日の夕方町に入って来た。
qaradöng meschitining peshtiqida üni bom chiqidighan mezin namazshamgha ezan éytiwatqan chagh idi.
カラドン〔黒い丘の意〕礼拝所の尖塔(せんとう)に太い声のメズィン(=祈祷時刻告知係)が夕暮れの礼拝のアザンを唱えている頃だった。
u meschitning udulidiki hoylidin béshigha chaqqan selle orap aldirap chiqip kéliwatqan ottura boy ademni kördi-de, attin sekrep chüshüp salam berdi:
彼は礼拝所の反対側の中庭から頭に小さなターバンを巻いて急いで出て来た中背(ちゅうぜ)の人を見て、馬から飛び降りてあいさつした:
 -- essalamu’eleykum, téyipzat xelpitim!
 「あなたに平安あれ、テイプザット先生!」
 -- he, muxterbaymu siz, salamet turdingizmu?
 「はい、ムフテルバイさんだね、元気かね?」
 téyipzat isimlik bu tétik, qara saqal adem ghuljining qazikalan xelpiti muta’ali xelpitimning eng yéqin muriti, bilimi we exlaqi bilen tonulghan dangliq adimi idi.
 テイプザットという名のこの元気で、黒いあごひげの人はグルジャの大法官の教師のムタアリ先生の最も親しい弟子(でし)で、知識と道徳で知られた有名人だ。
u ghojam bilenmu yéqin ötetti.
彼はゴジャと仲が良かった。
 -- ghojam bilen körüshkili bolarmikin xelpitim, -- dédi muxterbay xelpitimning qolini ching tutup.
 「ゴジャに会うことができますか、先生」と言ってムフテルバイは先生の手を強く握った。
 -- néme, birer köngülsizlikke yoluqtunglarmu néme?
 「なんだ、何か厄介(やっかい)なことに巻き込まれたのか?」
 -- ashu ala baytal dégenning zulumi! – dédi muxterbay ghezipini yoshurmastin warqirap, -- kün bermeydighan boldighu u qashqaliq!
 「あのアラ・バイタルというやつの迫害です!」とムフタルバイは怒りを隠さないで大声で、「人を苦しめたいんだろう、あのカシカリックは!」
 -- hay, hay munu qaradönglüklerning tolisi shu he, muxterbay, bu mehellini geyjang baqidu dégenni anglimighanmu?
 「おいおい、このカラドン人たちのほとんどが同じだ、ムフテルバイ、このマハッラを街長(がいちょう)〔漢語語彙〕が見張ってるということを知らないのか?
he, mundaq deng, ghojam bügün etigen rozi tembür, hesen tembürlerni élip liqqide ikki xadik adem bilen ara’östengge qasim mirabningkige chaygha mangdi.
ああ、そういえば、ゴジャは今朝ロズィ・タンブール、ヘセン・タンブールたちを連れて2台の馬車一杯の人とアラオステン(の町)のカシム・ミラブを訪ねて行った
mirabning töt tash tügmini mangghan chéghi, shuning xushalliqi oxshaydu.
ミラブの4つの水車が動き出して、そのお祝いらしい。」
 -- andaq bolsa men yanay! – dédi muxterbay étining chulwurini yighip tutup.
 「それなら私は帰ります!」とムフテルバイは馬の手綱を手繰(たぐり)り寄せた。
 -- öyge kirip qonup ketmemsiz, muxterbay?
 「家に入って泊まって行かないか、ムフテルバイ?」
 -- rehmet xelpitim, ghojamni mirabning öyidin tapay emise!
 「ありがとう先生、ゴジャとミラブの家で会います、じゃあ!」
73ページ下から9行目)

(注)bu turmushning rahet-halawitini emeldar, imtiyazliqlar körüp huzurlansa, uning xapiliq, japasini namrat, yawash bichariler tartidighan tengsizlikni bildüridu.  このことわざは生活の安楽は役人や特権のある者たちが享受し、生活の挫折や困難は貧乏人やおとなしく、不運な人たちが経験する不公平を示す。 ("uyghur xelq maqal-temsilliri izahliq lughiti" 2008年 新疆人民出版社より)

2015年6月2日火曜日

母なるふるさと(23)



Zordun sabirning tarix romani «ana yurt». 

66ページ冒頭)
5
 -- ölmekning üstige tepmek dégen shu! – dédi mira «qazi» qolini hawada pulanglitip, -- hökümet bilen irekeshkili bolamdu?
 「他人の困難に乗じて打撃をくわえるということだ、これは!」とミラ「法官」が手を空中で振って「政府に逆らうことができるのか?」
 -- qazaren alimadis! – dep saqilini siypidi mehelle imami béshini lingshitip.
 「万が一にもありえない!」とあごひげをなでたマハッラのイマムは頭を振った。
 uchilirigha perije, tashlanmighan juwa, shalwur, kigiz paypaq bilen pürme choruq kiyiship, putlirini astigha basqiniche meschit témigha yölinip künge qaqlinip olturushqan yurt chongliri kündilik paring’ini bashliwétishkenidi.
 体にペリジェ(長いコート)、中にのぞいたジュワ(裏毛皮の上着)、革ズボン、フェルトの靴下と折り目の付いたチョルク(一枚革のブーツ)を身に着けて、あぐらをかいて礼拝所の壁に寄りかかって日向ぼっこをしていた長老たちは世間話を始めていた。
ulugh’axunning öyige oghri chüshken küni otturigha chiqqan mehelle baturlirining etisidin bashlap héch ish bolmighandek öz ishliri bilen bolup ketkinige mana üch aydin ashti.
ウルグ・アフンの家に泥棒が入った日に集まったマハッラの勇士たちは翌日から何もなかったかのように自分のことに従事して、それから3か月もうが過ぎた。
ademler yazghan erz, qilishqan chong geplirini tamamen untushti.
男たちは書いた訴状、吹いたほらを完全に忘れた。
wehalenki, tünügün ziyawudun tutup kétilgenidi, yene yéngi baturlar peyda boldi:
だが、昨日ズィヤウドゥンが連行されると、また新しい勇士たちが現れた。
 -- bu mingbégining ishi, mingbégini oliship taza salayli!
 「これは千戸長のしわざだ、集まって千戸長を本当に殴ってしまおう!」
 -- ghojamgha erz sunayli!
 「ゴジャに訴状を提出しよう!」
 -- yaq, bu ala baytalning ishi, muxterbay ala baytalni özichila «wuy qashqaliq!» deptu emesmu, mana emise dep ziyekni baghlap ketti!
 「いいや、これはアラ・バイタルのしわざだ、ムフテルバイはアラ・バイタルを好き勝手に「おいカシカリック!」と言ってたじゃないか、それに怒ってズィエックを捕まえたんだ!」
 tünügün – qiblidin achchiq shamal chiqqan küni mehellige qilich asqan ikki chérikni egeshtürüp ala baytalning burutluq chaparmini kirip keldi-de, «ziyawudunning öyi qaysi?» dep soridi.
 昨日-メッカの方角〔=西〕から身を切るような強風が吹いた日マハッラに剣を下げた2人の傭兵を連れてアラ・バイタルの口ひげのある伝令が入ってきて「ズィヤウドゥンの家はどれだ?」と聞いた。
 -- awu shu! – déyishti shu yerde olturushqan qiziqchiliqqa amraq déhqanlar orunliridin turushup.
 「あれだ!」とその場にいた冗談好きな農民たちは席から立ち上がって言った。
ikki déhqan ularni ziyawudunning ghoruluq hoyla ishikige bashlap keldi.
二人の農民が彼らをズィヤウドゥンのかんぬきのかかった庭の戸口に案内してきた。
 -- ziyek, hoy ziyek!
 「ズィエック、おい、ズィエック!」
 béshigha aq kigiz qalpaq kiyip, tizigha chüshidighan qara peshmet ustidin aq pota baghliwalghan ziyawudun ishik aldida peyda boldi.
 頭に白いフェルトの丸帽子をかぶって、ひざまでの黒いコートの上から白い腰帯を締めたズィヤウドゥンが戸の前に現れた。
uning saqalliri ösken, qapiqi ishshighan, közliri qizarghanidi, u kichik qizini peshmitige yögep kötürüwalghanidi.
彼のあごひげは伸びて、まぶたは腫れあがり、目は充血していた、彼は小さな娘をコートで覆って抱いていた。
u yayilargha chöchüp qaridi.
彼は捕吏たちを見て驚いた。
 -- öyge kiringlar, öyge! – dédi u hoduqup.
 「中へどうぞ、中へ!」と彼は慌てて言った。
  -- sanga chaqiriq achiqtuq. shenggen yamuldin! – dédi chaparmen qoynidin pürleshken qeghezni chiqirip, -- hazirla mangisen, balangni qoye!
 「おまえに呼び出し状を持ってきた。県政府からだ!」と言って伝令は胸から折られた紙を取り出して、「今すぐ行くんだ!、子供を放せ!」
 -- néme deydu huy munu, xotunum ölüp ketken, ete qiriq neziri, nezir bériwalay, balaliq ish bolsimu!
 「何を言ってるんですか、おやまあ、妻が死んでしまって、明日は40日の法事です、法事をさせてください、わざわいが起こっても!」
 -- «balaliq» deysenghu! – dédi chaparmen kül reng chapanliq, bélige tasma pota baghliwalghan, putigha gojey yögep, paxtiliq xey kiyiwalghan yayilarni körsitip, -- munular uqup qalsa «tanabing ghir
 「『わざわい』と言ったな!」と伝令は灰色の上着で、腰にベルトを締めて、足にゲートルを巻いて、綿の布靴を履いた捕吏を指し示して「こいつらが知ったら『細ひもでキュ!〔「縛り上げる」の意〕』だ」。
 -- uqturup qoy buliringgha, sen biz xeq bolghandikin!
 「こいつらに説明してやれ、おまえはおれたちの仲間〔同じ民族〕だろう!」
 -- tola sözlime! hazirla mingbégining hoylisigha barisen.
 「余計なことを言うな!すぐに千戸長の庭に行くんだ。
u yerde sanga oxshash üch-töt yil den tökmigen galwanglardin yette-sekkizi bar, shular bilen bir qoshaqqa qétilisen, mang!
そこにお前のような3-4年年貢を納めなかった間抜け(まぬけ)が7-8人いる、そいつらと一緒に縛られるんだ、歩け!」
 -- üch-töt yiling némisi hoy, men her yili den töküwatimen!
 「3-4年の何だ、おい、おれは毎年年貢を納めているぞ!」
 -- méning karim yoq, mang, men heydep apirishnila bilimen!
 「おれの知ったこっちゃない、歩け、おれが知っているのは追い立てて連れていくことだけだ!」
 ziyawudun balini ekirip qoyush üchün ghorudin éngiship öyge méngiwidi, chaparmen uning mürisidin tutuwélip tartti.
 ズィヤウドゥンは子供を入れるために戸をくぐって家に向かって歩いた、伝令は彼の肩をつかんで引っ張った。
68ページ1行目)
 -- öyüngge emes, mayaqqa hoy, galwang!
 「家にじゃない、ほらこっちだ、間抜け!
 -- balini ekirip qoyay hoy, ezra’il bolsangmu gherez uq-de!
 「子供を入れるんだ、イズライル〔死の天使〕になっても道理ぐらいはわきまえろ!」
 -- gherez! – chaparmen gürenlirini köpürüp yénidiki ikki yayigha qaridi, -- bang!
 「道理だと!」伝令はほおをふくらませて傍らの二人の捕吏に向かって「縛れ(しばれ:中国語「綁」)!」と言った。
 ziyawudun keynige burulup bolghuche ikki chérik uning qollirini keynige qayrip chige arqan bilen jeynek we béghishidin baghliwaldi.
 ズィヤウドゥンが後ろを振り返ろうとすると、二人の傭兵が彼の両手を後ろに回して麻縄(あさなわ)でひじと手首(てくび)を縛った。
ziyawudunning qizi chirqirap yighlidi,
ズィヤウドゥンの娘は金切り声(かなきりごえ)をあげて泣いた。
öydin qéynanisi bilen bir yash juwan yügürüp chiqti,
家から義母(ぎぼ)〔レイハンの母〕と一人の若い女が走って来た。
éghildin bera bilen dera, ulargha egiship hemra qollirigha ara-kalteklerni éliship yügürüshüp chiqishti,
家畜囲いからベラとデラ、彼らについてヘムラが両手にフォークや棍棒を持って走って来た。
ziyawudun ularning yayilargha tengligen tayaqlirini gewdisi bilen torap:
ズィヤウドゥンは彼らが捕吏たちに突き付けた棍棒などを身体でさえぎって:
 -- tegmenglar, balilirim, urmanglar! – dep warqiridi.
 「傷つけるな、子供たち、殴るな!」と叫んだ。
yayilar neyzilik miltiqlirini tengliginiche, ziyawudun baghlanghan arqanning uchini chaparmenge tutquzup mehellining teskey teripige qarap mangdi,
捕吏たちは銃剣(じゅうけん)を突き付けて、ズィヤウドゥンが縛られたロープの端(はし)を伝令に持たせてマハッラの日の当たらない方に向かって歩いた、
ziyawudunning baliliri yayilargha étilip keldi,
ズィヤウドゥンの子供たちは捕吏たちに遮(さえぎ)られ続けた、
ular ademlerning tutuwalghinigha qoymay bir yayining dümbisige ara bilen birni saldi.
周りの人々は彼らを押さえておくことができず、彼らは捕吏の一人の背中にフォークで一撃を食らわせた。
 -- eyya! – shalang saqal, hinggang chish, panaq yayi terini set turgen halda ingrap neyzini baligha qaritip yügürdi, -- séni öltürüwétimen!
 「アイヤ!」まばらなあごひげ、出っ歯(でっぱ)、獅子鼻の捕吏が顔を醜(みにく)くゆがめてうめいて槍(やり)〔=銃剣〕を子供に向けて突進した「おまえを殺してやる!」
 u baligha neyze urushigha bir chomaq uning béshigha tegdi.
 彼が子供を槍(やり)で突き刺す前に一本の棍棒が彼の頭に当たった。
u sentürülüp ketti we béshini tutup warqiridi:
彼はよろめいて頭を押さえて叫んだ。
 -- hu, yetmish pushtungni!
 「うー、一族みんな捕まえてやる!」
 yene bir yayi qorqqinidin asmangha qaritip oq chiqardi.
 もう一人の捕吏はおびえて空(そら)に向かって発砲した。
mehellining itliri hawship ketti, qaghilar qaqildiship etrapni bir aldi, ademler öyliridin chiqip opur-topur bolushti.
マハッラの犬たちは吠えたて、カラスたちはカーカー鳴いて周りに満ち溢(あふ)れ、人々は家から出て慌(あわ)てふためいた。
jimjit mehelle birdemdila qiyqas, warang-churung, warqirash-jarqirash bilen wehime ichide qaldi.
静かなマハッラがたちまち興奮、騒音、叫びによってパニックに陥(おちい)った。
ziyekning yénida birdinla muxterbay peyda boldi.
ズィエクの前にいきなりムフテルバイが現れた。
u bir yayini attin tartip chüshürüp qongigha birni tepti, andin ikki yayining uzun miltiq, neyzilirini tartiwélip ghezep bilen xirqiridi:
彼は一人の捕吏を馬から引きずりおろして一人の尻を蹴った、それから二人の捕吏の小銃と槍を取り上げて怒(いか)りでしゃがれた声で:
 -- wuy anangni sésiq tongguzlar! – u ziyawudunni boshitip yayi-chériklerge hürpeydi,
 「おいくそったれ…くさい豚ども!」彼はズィヤウドゥンを連れだして捕吏・傭兵に怒鳴(どな)り散(ち)らした、
--mang bérip éytish! yaman bolsa ala baytalning özi kelsun, u ala baytal bolsa men qara qawan!
「行け、行って伝えろ!やれるもんならアラ・バイタルが自分で来てみろ、彼がアラ・バイタル〔ブチの雌馬の意〕ならおれは黒イノシシだ!
 yayilar ketti, pütün mehelle endishige chökti.
 捕吏たちは去り、マハッラ中が不安に沈んだ。
muxterbay qarigir étini minip chiqti-de:
ムフテルバイはカリギル馬に乗って出かけて:
 -- ghojamgha éytimen! – dep sheherge qarap rawan boldi.
 「ゴジャに話してくる!」と言って町に向かって出発した。
u ketkendin kéyin ziyawudun öyidin chiqti.
彼が行った後ズィヤウドゥンは家から出てきた。
 -- janni alsimu aldigha baray, men barmisam ular on bolup kélidu.
 「命を失っても〔千戸長の〕前に行こう、おれが行かなければ彼らは10人で来る
abdul adash, balilargha qara, ewetme, hoylidin chiqarma jumu! – dédi u we mingbégining küzlikige qarap yürüp ketti.
アブドゥル君、子供たちを頼む、出すな、庭から出すな決して!」と言って彼は千戸長の秋の牧草地の方に向かって行った。
 mana bügün mehellidiki chong-kichik hemme adem meschit aldigha toplan’ghan, ularning közi shimalgha ketken mingbégi küzlikining yolida, u yaqtin bir qara boran kélidighandek, yene birlirining közliri sheher yoli – gherbke ketken harwa yolida, uyaqtin goya yéngi bir quyash chiqidighandek.
 さて今日はマハッラの老若全ての人が礼拝所の前に集まった、彼らの目は北に広がる千戸長の秋の牧草地の道に、その方向から一つの嵐が来るかのように、また一部の人々の目は町の道、西に行く車道に、そちらからまるで新しい太陽が出るかのように向いていた。
 -- ghojamning ala baytalgha chami yéter-he?
 「ゴジャはアラ・バイタルに力が及ぶだろうか?」
 -- yetmey wah, ghojamning yette bowisi bu yerning xojayini tursa!
 「及ばないわけないだろ、ゴジャの7代の先祖からずっとこの土地の主人なんだ!」
 -- undaq dégining bilen ala baytal dégen chyu siling bilen bille epyün chékidighan qashqaliq-de!
 「そうは言ってもアラ・バイタルはチュー司令官〔邱宗浚のことか?〕と一緒にアヘンを吸うカシカリックだ!」
 -- chyu siling, dotey dégenler shéng dubendin qorqar-he?
 「チュー司令官、道台(どうだい)といった連中は盛(世才)督弁(とくべん)を恐れているんだろうか?
69ページ末尾)