2015年1月27日火曜日

母なるふるさと(16)



42ページ頭から)
 -- yaziche ayagh süyi köl bolup paqa korkirap chiqidighan yéringnimu hésablamsina? boptu, umu wexpining yéri bolsun.
 「夏の間に流れの末端(まったん)の水が〔たまって〕池になってカエルがボコボコといつも鳴いてる場所も数えるのか? いいだろう、それもワクフの土地なら。」
 neq shu chaghda qarigir étini oynitip meschit aldidin muxterbay ötti-de, ziyawudunni körüp étining béshini tartti :
 ちょうどその時、カリギル馬を操(あやつ)って礼拝所の前からムフテルバイが現れて、ズィヤウドゥンを見て馬の手綱(たずな)を引いた:
 -- némige tizliniwalding, ziyek, gunahing néme? qashqaliqqa yer bergining, chéleklikke su bergining gunahingmuya? ture, égilme bulargha!
 「何でひざまずかせられてるんだ、ズィエク、罪は何だ? カシカリックに土地をやったこと、チェレック人〔ソ連カザフスタンのチェレック地区からのウイグル系避難民〕に水をやったことが罪なのか? 立て、こいつらに頭を下げるな!」
 -- roza tutmaptiken, -- dédi mira «qazi» xushyaqmighandek midirlap qoyup, -- imam’axunum nesihet qiliwatidu.
 「ラマダンの断食をしてなかったようだ」とミラ「法官」が冷淡に腰を浮かせて言った「イマム・アフンが説教(せっきょう)をしている。」
 -- roza dégen néni yoqning ishi, namaz dégen ishi yoqning ishi, -- muxterbay qara saqalliri arisidin ap’aq chishlirini körsitip zeherxendilik bilen küldi,
 「ラマダンの断食というのはナンがないことで、礼拝というのは仕事がないことだ」ムフテルバイは黒いひげの間から真っ白な歯を見せて意地悪(いじわる)く笑って言った
-- menmu roza tutmidim, emma jama’etni iptargha chaqirdim, qéni imam’axunum, jama’etni bashlang emise!
「おれもラマダンの断食をしていない、だがみんなをイプタル〔ラマダン中の夜食〕に呼んだ。さあイマム・アフン、みんなを連れてこい、じゃあな!」
 u itini=étini? oynaqlitip yürüp ketti,
 彼は馬を速歩で立ち去らせた
uning béshidiki ikki marjini bar qalpaq imam üchün xanning taji,
彼の頭の2つの輪飾りのある筒型帽子はイマムにとっては王冠だ、
aq xese könglek üstige baghliwalghan qara potisi qorqunchluq misran qilich.
白綿布のシャツの上で結ばれた黒い腰帯は恐ろしいミスラン刀(とう)だ〔ミスラン刀は諸刃の剣(もろはのつるぎ)、イラクのバスラとコフィの二つの都市を合わせてミスランと呼ぶが、このことから両側に刃の付いた剣をミスラン刀と呼ぶのか?〕。
imam ornidin özige yarashmighan chaqqanliq bilen des turup :
イマムは席から彼に似合わない素早(すばや)さで立ち上がって:
 -- masha’alla, hélila barimiz, muxter bégim! – dédi.
 「ああ神様、今すぐに行きます、ムフテル様」と言った。
 bu körünüshler, bu awazlar ziyawudungha tolimu yaqti.
 この場面、この声はズィヤウドゥンには非常に気持ちよかった。
uning bir newre akisi bu yerning padishahi, uning qil déginini qilsila ziyawudun xarlanmaydu, boyun qismaydu.
彼の従兄(いとこ)はこの土地の王様だ、彼がやれと言ったことをやっていたらズィヤウドゥンは侮辱(ぶじょく)されないし、心細(こころぼそ)くない。
u téximu xushal bolup boz étini yétilep hoylisigha kirip keldi.
彼はとても嬉しくなって葦毛馬(あしげうま)を引いて庭に入って来た。
hoylidiki supigha – kigiz üstige suprisini yéyip ash yéyiwatqan reyhangül érige hem zoq, hem heyran bolup qaridi:
庭の広縁に-フェルトの上にスプラ〔ナンの生地(小麦粉生地)を広げたり成形するときに敷く布〕を広げて生地を伸ばしていたレイハンギュルは夫を興味深げに、また訝(いぶか)しげに見た:
 -- némanche gülqeqeliri échilip kettikine!
 「なんでそんなにニコニコ嬉しそうにしてるの!」
 -- bughdaymu, zighirmu qaltis, xotun!
 「小麦も、ゴマも最高だ!」
 -- waqtida orup-yighip, sheherge burunraq kirip kéteyli, ghémim nurida, hüsenbayning zawutini nedin biliwaldikin bu bala …
 「適期(てっき)に刈り取って収穫して、町に早めに行ってしまいましょう、私の心配はヌリのこと、フセンバイの工場をどこで知ったのかしら、あの子は……」
 reyhangül bir uh tartip qoyup éshini noghuchqa türmellidi we uni epchil qatlawétip :
 レイハンギュルは一つため息をついて麺を麺棒に巻いて、それを器用に折りたたんで:
 -- bu yil qimmet bolsimu ashu sayboyi, döngmehellidin chongraq öy tapayli.
 「今年は値段が高いとはいえ、あの小川の岸、ドンマハッラ-din/-tinは他に選択肢があるときは「~より」の意になり、他に選択肢がない時は「~の中で」の意になる〕大きめの家を探しましょう。
qaradöng, kökmeschit nurigha yiraqliq qilidu.
カラドン〔地名「黒い丘」の意〕、キョクメスチト〔地名「青い寺」の意〕はヌリには遠いわ。
mektipige yéqinraq bir yerde olturayli, -- dédi.
学校に近い所に住みましょう」と言った。
 -- xotun, bu yil sheherge kirmeydighan bolduq.
 「レイハン、おれたちは今年は町に行かない。」
 -- némishqa emdi?
 「今になってどうして?」
-- muxterbay akam nurini sheherdiki aghiniliriningkige orunlashturup qoyidighan boldi.
「ムフテルバイ兄さんがヌリを町の友達のところに住まわせてくれることになった。」
 -- yaq, xeqning öyide boynini qisip yürsunmu! balamning qéshida turmisam könglüm zadi tinchimaydu.
 「いやよ、他人の家で心細い思いをさせるの? あの子のそばに居なければ私の心は全然落ち着かないわ。」
 -- yéqin buraderlirim bar, balangni öyliride turghuzup oqutuwéridu, deydu.
 「親しい友達がいる、あの子を彼らの家に住まわせて勉強させてやる、と言ってる。」
 -- yaq, yaq, yaq! – dédi ayal birdinla achchiqlap, -- köchimiz dédim köchimiz!
 「いや、いや、いや!」と彼女は突然怒って言った「引っ越すと言ったら絶対っ引っ越すわ!」
 -- biz köchsek bera bilen dera oqushsiz qalidu, xotun.
 「おれたちが引っ越すとベラとデラが教育を受けられなくなってしまうよ。」
 -- néme, turupla ularnimu oqutidighan bolup qaldingiz?
 「なによ、突然、あの子たちも勉強させることに変わったの?
ularni qishlaqtamda oqutayli.
あの子たちはキシラクタムで勉強させましょう。
apamlarningkige apirip qoyimiz, shu yerde ders oquydu.
私の母の家に連れて行きます、向こうで勉強できるわ。
kenji oghulning xetne toyini qilip bolupla sheherge köchimiz!
末の息子の割礼(かつれい)式をやり終わったら町に引っ越すわ!」
 -- köchmeymiz, xotun!
 「引っ越さない!」
 -- yaq, siz köchmeng, meyli, men köchimen! – ayal achchiq bilen qingraqni ashtaxtigha urup ash késishke bashlidi.
 「いやよ、あなたが引っ越さなくても私は引っ越すわ!」彼女は怒って包丁をのし板にたたきつけて麺を切り始めた。
 bu inaq er-xotun otturisidiki tunji ixtilap reyhangülge qanchilik qattiq tesir qilghan bolsa ziyawudungha hem shunchilik qattiq tesir qildi.
 この仲の良い夫婦の間の初めての口論は、レイハンギュルに与えたのと同じぐらい非常に大きな影響をズィヤウドゥンにも与えた。
u héchqachan héchkim bilen qizirishmighan, kemdin-kem xapa bolidighan xush pé’il adem idi,
彼は決して誰にも腹を立てず、めったに怒らない温厚な男だが、
bügün mana ayaligha könglide tunji qétim narazi bolup sinchilap qaridi.
今日は妻に心の中で初めて不満を持って、まじまじと見た。
ayalining bir örüm chéchi aldigha chüshken, köz quyruqlirini chongqur qoruqlar qaplighan, ikki zinixi olturushup boynidimu chongqur siziqlar peyda bolghanidi.
妻の一本のお下げ髪は前に下がり、目じりに深いしわが刻まれ、二つの笑窪(えくぼ)は浅くなり、首にも深い線が現れていた。
u tunji toy axshimi on besh yashliq bu bay qizigha köyük ichide mushundaq zoqlinip qarighan.
彼は初めの夜15歳のこの金持ちの娘を熱愛の心でこんなふうに夢中になって見つめた。
u chaghdiki reyhangül on töt künlük ay idi.
その頃のレイハンギュルは十四夜(や)の月〔ウイグル語では十四夜と十五夜はおなじく満月の意味で使うらしい(要確認)〕のようだった。
u chaghda bu ayalning hemmila yéridin hararet tépip, kishining bedinini köydüretti.
その頃は、彼女の全身から熱(ねつ)が放散されて、人の身体を焦がしていた。
hazir bu ay chiray ghuwa bulutlar bilen qaplanghan, yillar uni sowutqan, u hazir qish axshimi tuman arisida qalghan nursiz aygha oxshap qalghanidi.
今は、この月の顔は暗い雲に覆われ、年月が彼女を冷やし、彼女は今、冬の夜の闇(やみ)の中に残った光のない月と同じようになってしまった。
u ayalining tersaliq qilalaydighanliqini bügünla kördi.
彼は妻の強情さを今日初めて知った。
gépini yirmisam boptiken dep oylidi u.
言葉をさしはさまないほうがいいかもしれないと彼は考えた。
biraq, undaq qilsa muxterbay uni xotunning chirayigha béqip ish qilidu, deydu.
しかし、そうしたらムフテルバイは彼が妻の顔色をうかがって行動する、と言うだろう。
muxterbay bir gep qilghan haman pütün mehelle oxshash sözleydu.
ムフテルバイが一度言えばすぐにマハッラ中が同じことを言うだろう。
u chaghda ziyawudunning néme hörmiti qalidu, kim uni way deydu?
その時にズィヤウドゥンに何か体面が残るだろうか〔=すっかり体面を失ってしまう〕、誰が彼を敬(うやま)うだろうか?
ayalining rayigha baqmisichu?
妻の意見に従わなければ?
uning xushalliqliri yiltizsiz qamghaqqa oxshap qalmamdu?
彼の喜びは根のないノミヨケソウのようになってしまわないだろうか?〔=すぐに失われてしまわないだろうか〕
uninggha kélidighan hayat harariti öchüp, turmushning lezziti tügimemdu?
彼の命の熱が消えて、生活の楽しみがなくなってしまわないだろうか?
 harwini qayaqqa tartish kérek?
 車をどこに引いて行ったらいいのか?
bir yaqqa qarisa tik hang, yene bir yéqi tik tagh.
一方に向かうと急な谷、もう一方は急な山。
ziyawudun supida olturup béshini tatilashqa bashlidi.
ズィヤウドゥンは広縁に座って頭を掻きはじめた。
kichikkine qizi yanpishi bilen yer siypap kélip uning tizigha yamashti.
幼い娘が尻で地面(じめん)をこすって〔=いざって〕来て彼の膝によじ登った。
ikki oghli bir xorazni taliship warqirashmaqta, kichik oghli boyunchaq bilen baghlanghan mozayni némishqidur chiwiq bilen urmaqta idi.
二人の息子は一羽の雄鶏(おんどり)を奪い合って叫んでいる、下の息子はくびきに縛られた子牛をなぜか小枝でたたいていた。
ayalining qapiqi türülüwidi, hemme yaq köngülsizlik bilen toldi.
妻の眉がしかめられてしまうと、すべてがけだるさに満ちた。
ayali janan chinidek jaranglap külgen bolsidi, hemme yaq nurlinip, hoylining ichi shadliq bilen tolghan bolatti.
彼女が高級磁器(じき)のように澄んだ声で笑ったならば、すべてが明るくなって、庭の中は幸福に満ちていた。
 -- muxter akam xetne toyimizgha yene ikki toxla berdi, -- dédi u xotunini xush qilish üchün.
 「ムフテル兄さんは割礼(かつれい)式にも2匹の三歳羊をくれた」と彼は妻を喜ばせるために言った。
 -- shuning üchün akingizning dégini dégen boptiken-de! – reyhangül téximu xuylandi,
 「そのためにあなたの兄さんの言ったとおりにしたいわけ!」レイハンギュルはもっと怒った、
-- dédimghu, siz akingizning yénida qishlang, men oghlumning yénigha kirimen.
「言ったでしょ、あなたは兄さんのそばで冬を越しなさいよ、私は息子のそばに行くから。
harwini manga béring, kömürchilik qilalaymen, qarmu toshuyalaymen.
車を私にちょうだい、石炭運びができるし、雪も運べるわ。
bera bilen derani éliwalsam qiynalmaymen! …
ベラとデラを連れて行ったら困らないわ!」
 reyhangül paxal ekirgili bagh ishikke mangdi,
 レイハンギュルは藁を持ってくるために果樹園の入口に行った、
ziyawudun ghem téghi astida néme qilarini bilmey béshini silap olturuwerdi.
ズィヤウドゥンは不安の山の下で何をしていいかわからず頭を抱えて座り続けた。
«uh, -- dédi u elem bilen, -- mawu bash qétinchiliqni! …»
「うー」と彼はうなって「これは困った!」と言った。
45ページ「4」の手前まで)

2015年1月20日火曜日

母なるふるさと(15)



Zordun sabirning tarix romani ana yurt.38ページ下から2行目)
 -- bilimen, bizning bughdaydin yaxshi dédimghu! – dédi bay elem bilen,
 「知ってるよ、うちの小麦よりいいと言っただろう!」とバイは怒って言った
-- zighiringmu yaxshikina, alte-yette xodin zighir alisen, déwidimghu, bu yil qish sheherge kirme, sen bolmisang meshrep qizimaydiken.
「おまえのゴマもいいな、〔播種1ホあたり〕6、7ホゴマを収穫するだろうと言ったはずだ、今年の冬は町に行くな、おまえがいなければマシュラップは盛(も)り上がらない。
qara, axshamqi meshrepni senla qizitting! –
見ろ、ゆうべのマシュラップはおまえが盛り上げたんだ!」
«axsham» sözini tolimu azab bilen tilgha aldi muxterbay, chünki uning xiyalidin, quliqining yénidin ziyawudunning awazi, reyhanning naz bilen éytqan :
「ゆうべ」という言葉を非常に苦しそうにムフテルバイが言ったのは、彼の記憶から、耳からズィヤウドゥンの声、レイハンがいちゃついて言った:
«baturum, padishahim …» dégendek medhiyiliri téxiche néri ketmigen.
「私の勇士、私の王様……」といった称賛の言葉がまだ離れなかったからだ。
u chishlirini ghuchurlitip turup : «sen qanjuqqa bir tétimisam!» dep qesem ichkenidi.
彼は歯ぎしりしながら:「おまえを、雌犬を一度味見してみないと!」と毒づいた。
mehellide héchbir xotun uning telipini ret qilghan emes, héchbir ayal uni «qawan» dep tillighan, reswalarche uninggha öz érini köz-köz qilghan emes.
マハッラでは他のどの女も彼の要求を拒否せず、どの女も彼を「ブタ」と罵しったり、みだらな言葉で彼に自分の夫を誇らなかった。
muxterbay bu intiqamni almay qoymaydu.
ムフテルバイはこの憎しみを晴らさずに置かない。
uni bu yil sheherge kirgüzmisila reyhangha özini körsitidu.
彼を今年町に行かせないでレイハンを奪い取る。
 -- sheherge kirmisem bolmaydu! –dédi ziyawudun tersaliq bilen,
 「町に行かないわけにはいかない!」とズィヤウドゥンは強情に言った、
-- öyni sanga bérey, qazaqliring mal qishlatsun, nurini oqutimen aka, jan ketsimu bu balini puxadin chiqquche oqutimen.
「家をあんたに貸すよ、あんたのカザフ人たちが家畜に冬を越させるように。ヌリに勉強させるんだ兄さん、死んでもあの子を存分に勉強させるんだ。
körüp turmisa anisi chidimaydu, menmu shu!
見ていなかったらあの子の母親は耐えられない、おれもそうだ!」
 -- hey sarang, maqul de deymen.
 「おいばか野郎、わかったと言えと言ってるんだ。
bu yil munu resilikler bilen yüzbégilik talishidighan gep!
今年ここのロシア人たちと百戸長の役(やく)を取り合うんだ!
mingbégilikni abdumer qashqaliqqa tartquzup qoyup qasim mirab, sidir shangyo, musa shangyo, tursun yüzbéshilarning béshi chüshüp ketti.
千戸長の役をカシカリックのアブドゥメルに取られて灌漑管理人のカスィム、郷約のスィディル、郷約のムーサ、百戸長のトルスン達はがっかりしてしまった。
tartiwalmisaq bolmaydu. resilikler, qashqaliqlar yerlirimizni igilep boldi.
〔役を〕引き受けないわけにはいかない。ロシア人とカシカリックがおれたちの土地を奪ってしまったんだから。
bilidighansen, séning bowang, méning dadam mushu tönggirekning xojisi idi.
知っているのか、おまえの祖父、おれの父はこの一帯の首領(しゅりょう)だったんだぞ。
séning bilen méning üch-töt ming xodin yérimiz bolmay, némidep yetmish-seksen, ottuz-qiriq xodin yérimiz bolidiken?
おまえとおれの土地は3-4千ホではなくて、なぜ70803040ホになったんだ?
méning seksen, séning qiriq xo.
おれの80ホ、おまえの40ホ。
biz ghazi haji, hidilsha haji, nédirsha bayning tuxumi turup, shunchilik yerge xojayin.
おれたちはガズィ・ハジ、ヒディルシャ・ハジ、ネディルシャ・バイの血統だが、小さな土地の所有者だ。
abdumer qashqaliq, sétiwaldi tülkidek resilikler yüz xo, toqsan xo yerning xojayini.
カシカリックのアブドゥメル、キツネのセティワルディのようなロシア人は100ホ、90ホの土地の所有者だ。
on qoru qoy, on nechche malay, nechche xotun, hökümet tamghisi shularning qolida téxi.
10群の羊、10数人の下僕(げぼく)、数人の妻、その上政府の印章まで奴らの手の中だ。
ular nedin aldi? bizdin tartiwaldi, buliwaldi, aldiwaldi.
奴らはどこから手に入れた? おれたちから奪い、盗み、手に入れたんだ。
galwang taranchilar bir tal yingnige ikki putluq yerni, bir kések chaygha bir tüp qariyaghachni, bir tal lobugha bir qoyni tégishiwerdi.
間抜けなタランチは一本の針を2プット〔1プットは16.38㎏〕〔分の種をまく広さ〕の土地に、一個の磚茶(たんちゃ)を一本のニレに、一本のダイコンを一匹の羊に交換してやった。
mana emdi ular xojayin, biz qul.
今じゃ奴らが主人で、おれたちは奴隷だ。
way anangni, ularning kérilip ketkinini téxi!
くそったれ、全く奴らののさばりようときたら!」
 -- bu dégenliring rast. bizning yérimiz bilen kökligen-de, ular.
「それは確かだ。おれたちの土地によって繁栄したんだ、彼らは」。
 -- qoyup berseng xotun-qizliringnimu tartiwalidu.
 「好きなようにさせたらおれたちの妻と娘も奪われるぞ。
qashqaliq dégen bir qariyaghach, bir tüpi bir yilda ming tüp bolidu.
カシカリックは一本のニレのように、一本が一年で千本になる。
resilik dégining sériqyögey, peyda bolsa hemmige chirmishidu.
ロシア人はネナシカズラのように、伸びたら何にでも巻きつく。
ketme, ziyek, qishiche ular bilen yaqilishimiz〔=yaqlashmiz?〕 téxi!
行くな、ズィエク、そして冬の間奴らと張り合おう!」
 muxterbay axir ziyawudungha héliqi bir qoziliq qoygha ikki paqlan qoshup bérishke wede qilip, uni bu yil sheherge köchüp kirmeske maqul qildi.
 ムフテルバイはとうとうズィヤウドゥンにあの一匹の子連れ羊に〔さらに〕2匹の子羊を付けてやると約束して、彼に今年、町に引っ越さないことに同意させた。
muxterbayning déyishiche : bu yil qish taranchi baylirining meshripini muxterbayning öyidin bashlarmish.
ムフテルバイの話では:今年の冬タランチの金持ちたちのマシュラップはムフテルバイの家から始まることになっているらしい
muxterbay malaylirini taghqa chiqirip, tonush qazaqlirigha qishliq qimiz üchün üch biye teyyarlashni buyruptu.
ムフテルバイは下僕たちを山に登らせて、知り合いのカザフ人に冬の馬乳酒(ばにゅうしゅ)のために三頭の牝馬(ひんば)を用意するように指示したそうだ。
tul biyidin birni, rasa sémiz taydin birni qishliq soqumgha ataptek, sheherdin sazchi-chaqchaqchilarni achiqip qishiche baqqudek.
未経産馬(みけいさんば)の中から一頭を、よく肥えた仔馬(こうま)の中から一頭を特に冬の冷凍肉にするつもりのようだ、町から楽器奏者とコメディアンを連れてきて冬の間中(あいだじゅう)面倒(めんどう)を見るようだ。
hékimbeg ghojamni birinchi meshrepke teklip qilip qasim mirab bilen aldigha kirgüdek.
ヘキムベグ・ゴジャを最初のマシュラップに招待(しょうたい)して、カスィム・ミラブと一緒に謁見(えっけん)or見物するようだ。
ghojamgha ziyawudunni alahide tonushturup uning tunggan qach-qachta oruslar bilen chiqiship tungganlarni qoghlashta xizmet körsetkenliki,
ゴジャにズィヤウドゥンを特別に紹介して彼がトンガンの隠れ家(かくれが)にロシア人と一緒に行ってトンガンたちを追い払う手柄(てがら)を立てたこと、
oghlaqchi, chélishchi, naxshichi, dapchi we ormichi ikenliki,
ブズカシ選手、力士、歌手、ダップ奏者そして刈り手であること
uning oghli nurining sheherde oqup dangq chiqarghanliqini birmubir sözligüdek.
彼の息子ヌリが町で勉強して有名になったことを逐一(ちくいち)話すらしい。
ziyawudun étizdin bügünkidek xushal qaytmighan.
ズィヤウドゥンは畑から今日ほど楽しく戻ったことはない。
u kechqurun boz étigha bir türmel qashqa bédini artip, bédining üstide singar yan olturup orghaqni dap qilip,
彼は夕方葦毛馬(あしげうま)に一束のシナガワハギ〔飼料?〕を積んで、シナガワハギの上に横に座って鎌(かま)をダップにして、
yette awushning ewjige warqirap mehellige kirip keldi.
イェッテ・アウッシ〔イリ地方のタランチの間でダップの演奏付きで唱えられる民謡〕の頂点まで叫んでマハッラに入って来た。
u qingghir yaqiliq aq mata könglikining yaqisini échiwetken, yirtiq malixiyini közige kiyip, renggi untulghan kir doppisini keynidin chiqirip qoyghan, téxi quliqigha étiz gülliridin qisiwalghanidi.
彼は丸襟の白い粗布(あらぬの)のシャツの襟を開いて、ぼろぼろの〔キルギス風〕フェルト帽(ぼう)を目深(まぶか)にかぶって、色が分からなくなるほど汚れたドッパを後ろからはみ出(だ)させて、その上、耳に野の花を挿していた。
u meschitning aldidin ötkende, meschit aldidiki qéri qariyaghachqa yölinip olturushqan jama’et uninggha nepret bilen qarashti.
彼が礼拝所の前を過ぎる時に、礼拝所の前の古いニレにもたれて座っていた人々が彼に軽蔑のまなざしを向けた。
 -- ziyek baxshi, roza-ramzanda némige karkiraysen, rozang buzulmamdu, hey shelik? – dédi axshamqi meshrepke narazi bolghan mira «qazi» qollirini shiltip.
 「魔術師のズィエク、断食のラマダンに何でげっぷをしてるんだ、ラマダンを破ったんじゃないのか、おい、都会人〔冬場町に出稼ぎに行くことを皮肉って言った〕?」と昨晩のマシュラップに不満だったミラ「法官」が両手を振り回して言った。
 -- qazaren! – dédi mehelle imami uninggha egiship ziyawudunni eyiblep, -- ziyawudun roza tutmaydu, zogha qopmaydu, iptar qilmaydu, meschitkimu darimaydu, imani suyuq bu yétimning!
 「もしも!」とマハッラのイマムが彼につられてズィヤウドゥンを非難して言った「ズィヤウドゥンが〔ラマダン月に〕断食をせず、夜明け前に食べてしまわず、イプタル〔日が暮れてからの会食〕を行わず、礼拝所にも足を踏み入れないのなら、このみなしごの信仰が薄まったということだ!」
 ziyawudun chonglarning gépige xapa bolmidi.
 ズィヤウドゥンは老人たちの言葉に怒らなかった。
u attin sekrep chüshüp köpchilikke salam berdi we atning chulwurini tégige bésip daq yerde tizlinip olturdi :
彼は馬から飛び降りてみんなに挨拶して、馬の手綱を下にして空いている場所に膝をついて座った:
 -- bendichilik, dégenliri rast, singip ketken xuy, naxsha éytmay yürelmeydikenmen.
 「恐れ多い、あなた方の言葉は本当だ、癖(くせ)になってしまって、歌を歌わないでいることができません。
rast, xudaning üch perhizini yaxshi ada qilalmaywatimen.
確かに、神の三つの戒律をしっかり果たすことができていません。
emma, iman bilen öshre-zakatni untumidim.
けれども信仰と宗教税〔収穫の40分の一を貧乏な人にあげること〕を忘れたことはありません。」
 -- rast, -- dédi imam derhalla, -- bughday cheshlise bash burnini öshrige wexpe séngigha tökidu.
 「確かに」とイマムはすぐに言った「小麦を収穫したら最初のを宗教に、ワクフ倉庫に入れる。
qoli ochuq yétim bu.
気前がいいやつだ、こいつは。
zaratgahliqning yénidiki ikki put yerni wexpige bériwetti téxi.
墓地の脇の2プット〔16.38×2kg〕の土地までワクフに提供してしまった。」 
 -- bir xoluq yer, -- dep tüzetti ziyawudun, -- chighirtmaqliqmu ikki put kélidu, imam’axunum.
 「1ホ〔50リットル〕の土地です〔種子小麦50リットルの重量は33キロより少ないと思われる。ズィエクが正直者であることの表れか。〕」とズィヤウドゥンが訂正して言った「アヤメの沢にも2プットあります、イマム・アフン。」
41ページ末尾)