2014年1月6日月曜日

マシュラップ--ウイグルの風俗習慣




meshrep oyunliri (uyghur orp-adetliri, p.143)
マシュラップの遊戯

  uyghurlarning meshrep pa’aliyetliri köp xil mezmunlarni özide gewdilendurgen uniwérsal sen’et aditi bolup, uningda naxsha-ussuldin tashqiri, meshrepke «jan kirgüzidighan» xilmu xil xelq oyunliri bolidu.
 ウイグル人のマシュラップの行事は多くの種類の意味を表した一般的〔=非宗教的〕芸術習慣であって、それには歌と踊りだけでなく、マシュラップに「命を吹き込む」各種の民間遊戯がある。
bu xil oyunlar shertlik halda meshrep pa’aliyetliridila oynalghachqa, ular «meshrep oyunliri» dep atilidu.
この種の遊戯は条件に合わせてマシュラップの行事にだけ行われるので、それらは「マシュラップの遊戯」と呼ばれる。
 meshrep oyunliri asasen ikki türkümge bölünidu :
 マシュラップの遊戯は基本的に2種類に分けられる。
biri, meshrepning belgilik basquchida oynilidighan meshrep mezmuni da’irisidiki en’eniwi oyunlar.
一つ目はマシュラップの一定の段階に行われるマシュラップの一部の範囲の伝統的遊戯である。
her qandaq meshrepler (bolupmu dolan meshrepliri) de bir nechche döre=dorem? neghme-ussul qilinghandin kéyin, sazendiler we ussulchilarning hérip-charchashlirigha aram bérish yüzisidin hem meshrepning keypiyatini téximu janlandurush üchün «yigitbéshi» teripidin «derre oyuni», «pota oyuni», «chay tutush oyuni», «béyt-qoshaq éytish» qatarliq oyunlarni orunlashturidu.
どのようなマシュラップ(特にドランのマシュラップ)でも数回音楽と踊りを行った後、疲れた楽師と踊り手を休ませるために、加えてマシュラップの雰囲気をもっと活気づけるために「若衆頭」によって「鞭ひも遊戯」、「腰帯遊戯」、「茶渡し遊戯」、「民謡歌い」などの遊戯を割り当てる。
bu oyunlarning özige xas qa’idisi bolup, meshrep ehlidin biri bashlap béridu.
これらの遊戯には独特のルールがあって、マシュラップの参加者の一人が先導する。
uningdin kéyin bashlighuchi kimni xalisa shu kishi meydangha chüshüp oyunni dawamlashturidu.
そのあと先導者が誰かを指名したらその人が広場に出て遊戯を続ける。
alayluq, «chay tutush oyuni» da A kishi bir piyale sinchayni ong qoligha élip nahayiti chebdeslik bilen üch yüz atmish gradus aylandurup (piyalidiki chaydin bérer témimmu tökülmesliki shert) chiqqandin kéyin, birer kuplét béyt bilen qolidiki chayni köngli xalighan B kishige tutidu.
例えば、「茶渡し遊戯」にAが一碗の清茶を右手に持って非常に迅速に360度回して(碗の中の茶は一滴もこぼれてはいけない)、終わったら一曲民謡を歌いながら手中の茶を渡したいと思うBに渡す。
u kishi tezim bilen piyalini qobul qilip, meydangha chüshidu hemde A kishi béjirgen tertip boyiche piyalini pirqiritip bolup, béyt bilen üchinchi bir kishige sunidu.
その人はお辞儀をして碗を受け取って、広場に出て、同様にAが行った順番に従って碗を回し終えて、民謡を歌いながら三人目の人に差し出す。
shundaq qilip oyun dawamlishiwéridu. yigitbéshi we meshirep ehli oyungha nazaretchilik qilidu.
その様にして遊戯が続いていく。若衆頭とマシュラップの参加者は遊戯を監督する。
nawada kimki aliqinidiki piyalini pirqiritish jeryanida chayni töküwetse, yéngilgen hésablinip «jazalinidu».
もし誰かが手のひらの碗を回す過程で茶をこぼしたら、失敗したとみなされて「罰せられる」。
bu «jaza» meshirep ehli telep qilghan nersini oründap bérish yaki özining chami yétishiche birer nomur (naxsha éytip bérish, birer haywanni dorap bérish, bashqilarni tebi’iy küldüreleydighan birer qiziqchiliq qilip bérish oyunliri qatarliqlar) ni orundap bérishtin ibaret bolidu.
この「罰」はマシュラップの参加者が求める何かを行うか、または自分のできる出し物を何か(唄を歌うこと、なにか動物の物まね、他の人の性質を笑わせられるなにか滑稽な真似をする遊戯など)を行うことである。
shunga meshrepke qatnashqanlar «quruq qol» kelmestin, mushundaq éhtimalliqlargha idiyiwi hazirliq körüp qoyidu.
だからマシュラップに参加する人々は「手ぶら」で来ないで、このような事態を想定して準備しておく。
 uningdin bashqa dolan meshrepliride drama xaraktérini alghan her xil külkilik oyunlarmu oynilidu.
 そのほかにドラン・マシュラップでは劇の性質を持つ各種の滑稽な遊戯も演じられる。
mesilen, oghriliqni eyibleydighan «sanduq oghrisi» oyuni, soda karwanlirini doraydighan «töge oyuni», mülkiy emeldarlarni hejwiy qilidighan «ambal oyuni», exlaqsizlarni mesxire qilidighan «bowa», «shir», «ikki müshükning bez talishishi» qatarliq komédiyilik épizotlarmu oynilidu.
例えば、盗みを咎める「箱泥棒」の遊戯、商隊を真似る「ラクダ遊戯」、行政官を風刺する「アンバン遊戯」、不道徳者をあざ笑う「爺さん」、「ライオン」、「二匹の猫の恥知らずな罵り合い」などの喜劇的なエピソードも演じられる。
 meshrep oyunlirining ikkinchi türkümi «jaza oyunliri» din ibaret.
 マシュラップの遊戯の二つ目の種類は「罰遊戯」である。
meshrep gerche ixtiyariy ötküzülidighan ammiwi pa’aliyet bolsimu, qedimdin bashlap uning bir yürüsh en’eniwi qa’ide-nizamliri bolghan.
マシュラップは確かに自由に行われる民間の活動ではあるが、昔からそれには一連の伝統的規則がある。
bu qa’ide-nizamlar meshrepning normal we tertiplik bolushini kapaletke ige qilidighan «meshrep asasiy qanuni» bolup, tertipni buzghanlar, «yigitbéshi» ning hökümige boysunmighanlar we ayallargha edebsizlik qilghanlar «jazagha tartilghan».
この規則はマシュラップの標準的かつ規則的実施を保証する「マシュラップ基本ルール」であって、規則を破る者、「若衆頭」の判断に従わない者と女たちに無作法なことをした者たちは「罰を加えられる」。
bu jaza meshrep ehlini hem külkige salidighan, hem qattiq ibretke ige qilidighan «samsa yéqish», «tamgha süritini tartish», «ikki xotun élip bérish», «juwazgha qétish», «öpke quyush», «monek tügüsh», «bash chüshürüsh» dep atilidighan jaza xaraktérlik hejwiy oyunlardin ibaret.
この罰マシュラップには参加者に笑いも届け、厳しい訓戒も与える「サムサ焼き」、「印影を写す」、「二人の妻が指図する」、「搾油器に入れる」、「肺に注入する」、「腫れ物がなくなる」、「バリカンで髪を刈る」と呼ばれる罰の性質の風刺遊戯がある。
bu jaza meshrepning qa’ide-nizamlirigha xilapliq qilghanlar sézilse, pashshap (meshrepning tertip-intizamigha mes’ul bolghuchi) neq meydanda «yigitbéshi» gha doklat qilghandin kéyin, yigitbéshi teripidin ijra qilinidu.
この罰はマシュラップの規則に違反した人々が発見されたら、パシシャプ(マシュラップの懲戒規則の担当者)がすぐに広場で「若衆頭」に報告し、若衆頭によって執行される。
eger qilmishi éghir bolsa meshreptin qoghlap chiqiridu.
もしも違反行為が重大であればマシュラップから追い出す。
meshrep jazasigha uchrighanlar jama’et teripidin eyiblinidighan bolghachqa, hemme kishi meshrepning en’eniwi qa’ide-nizamlirigha angliq ri’aye qilidu.
マシュラップの罰を受けた人々は世間から非難されるので、全ての人がマシュラップの伝統的規則を知って遵守する。
mana bu, uyghur meshreplirining uzaq esirlerdin buyan izchil dawamliship kéliwatqanliqining sewebi.
つまりこれが、ウイグルのマシュラップが遠い昔から途切れることなく続いて来ている理由である。
 démek, uyghur meshrepliri hem milliy sen’itimizni rawajlanduridighan, hem xelqimizning könglini kötüridighan, hem edeb-exlaq ögitidighan unéwirsal mekteptur.
 言い換えれば、ウイグルのマシュラップはわが民族の芸術も発展させ、わが民衆の心も高揚させ、マナーと道徳を教える一般的な学校でもある。

0 件のコメント:

コメントを投稿